Każdy kto planuje wykupienie gminnego mieszkania powinny  zdawać sobie sprawę, że w tej kwestii wysokości bonifikaty wszystko zależy od decyzji samorządu. Gmina ma dużą swobodę w zarządzaniu swoim zasobem mieszkaniowym, ale po podjęciu decyzji o sprzedaży lokalu powinna przestrzegać obowiązujących przepisów.

Sytuacja ta oznacza, że osoba posiadające mieszkanie komunalne na ogół nie może mieć roszczenia wobec gminy dotyczącego możliwości wykupu. Osoba aktualnie wynajmująca może co najwyżej zapytać o możliwość wykupienia tej nieruchomości.

Zgodnie z obowiązującymi przepisami ma prawo pierwokupu.  Jeśli gmina zlekceważy ten fakt to najemca powinien domagać się odszkodowania w sądzie cywilnym.

Ustawa o gospodarce nieruchomościami mówi, że w przypadku sprzedaży mieszkania na rzecz jego dotychczasowego najemcy, cena transakcyjna powinna zostać ustalona przez rzeczoznawcę majątkowego. Aktualnie obowiązujące przepisy przewidują również możliwość udzielenia bonifikaty, która jest naliczana od ceny rynkowej lokalu określonej przez rzeczoznawcę.  Decyzja o udzieleniu bonifikaty zależy również od gminy. Dlatego też najemca nie może wymusić takiego rabatu.

Inną formą preferencji dla byłego najemcy mieszkania jest rozłożenie zapłaty za lokal na określony czas (nie dłuższy jednak niż 10 lat). Jeżeli gmina zastosuje takie rozwiązanie, to jej roszczenia muszą zostać zabezpieczone poprzez hipotekę.

Wszystkie osoby korzystające z bonifikaty nie mogą sprzedać mieszkania przez najbliższe 5 lat, jeśli to zrobią będą musiały oddać wysokość udzielonego rabatu.  Unikną tej sankcji jeśli mieszkanie zakupione od gminy zostało zamienione na inną nieruchomość przeznaczoną do celów mieszkaniowych lub zbyte na rzecz osoby bliskiej (tzn. zstępnego, wstępnego, brata, siostry, dziecka rodzeństwa, małżonka, osoby przysposabiającej, osoby przysposobionej lub osoby pozostającej ze zbywcą we wspólnym pożyciu). Przed zwrotem bonifikaty chroni również przeznaczenie w ciągu 12 miesięcy kwoty uzyskanej ze sprzedaży lokalu na zakup innego mieszkania lub nieruchomości służącej do zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych.

Chcąc wykupić mieszkanie od gminy warto znać swoje prawa i warto wiedzieć, że wysokość bonifikaty wynosi nawet  90-99 proc. wartości mieszkania.